«Η σημερινή οικονομική κρίση εντείνει και ενισχύει την απορρύθμιση του εργατικού δικαίου. Μιλάμε για τα κεντρικά δικαιώματα και τους θεσμούς, όπως το δικαίωμα της απεργίας, τη συλλογική αυτονομία, την απορρύθμιση του εργασιακού καθεστώτος των ΔΕΚΟ, τη μέσω καταστατικών μεθοδεύσεων της εργοδοσίας ακύρωση των κλαδικών ΣΕΕ με πρώτο θύμα την ΟΤΟΕ». Ο Δημήτρης - Τραυλός Τζανετάτος, καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μιλά για τη σημερινή κατάσταση στις εργασιακές σχέσεις.
«Πέρασαν 124 ολόκληρα χρόνια από την ηρωική και αιματοβαμμένη απεργία των εργατών στο Σικάγο για την καθιέρωση του οκταώρου και η σημερινή δομική κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού οδηγεί τις σχέσεις εργασίας σε νέο μεσαίωνα. Αποτελεί τραγική ειρωνεία ότι στο στόχαστρο των στρατηγικών απορρύθμισης και αποδόμησης των σχέσεων εργασίας βρίσκεται μεταξύ άλλων και το οκτάωρο. Αυτό δεν αφορά μόνο τη μαύρη ή λαθραία εργασία ούτε τη de facto ρευστοποίηση του ωραρίου. Πολύ περισσότερο έχει ήδη από το 1990 (Ν. 1892/90, Ν. 2639/98, Ν. 2874/2000, Ν. 3385/2005) τεθεί και θεσμικά σε εφαρμογή μέσω της περίφημης "διευθέτησης του χρόνου εργασίας". Από την άλλη πλευρά, καλπάζοντα ρυθμό έχουν λάβει οι διάφορες μορφές περιορισμού της διάρκειας της απασχόλησης, με αντίστοιχη βεβαίως μείωση των αποδοχών».
Η μερική απασχόληση;
«Η εκ περιτροπής εργασία, διαθεσιμότητες, εβδομάδα 3 ή 4 ημερών, κατ' επάγγελμα δανεισμός εργαζομένων, outsourcing κ.λπ. βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της απορρύθμισης. Πρόκειται για μεθοδεύσεις που λανσάρονται ως αντίδοτο ή αναγκαίο κακό έναντι της απειλής απώλειας των θέσεων εργασίας».
Πριν από 19 χρόνια κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Το εργατικό δίκαιο σε κρίσιμη καμπή». Πώς αξιολογείτε σήμερα τις σχετικές αναλύσεις;
«Το βιβλίο που είχατε την καλοσύνη να θυμηθείτε εκδόθηκε ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Ανεξάρτητα από το πώς αξιολογεί κανείς τον "υπαρκτό σοσιαλισμό" και πού αποδίδει την πτώση του, για ένα πράγμα δεν μπορεί να διαφωνήσει πιστεύω: ότι η εξαφάνιση του "αντιπάλου δέους" άλλαξε δραματικά το συσχετισμό δυνάμεων κεφαλαίου - εργασίας σε όλα τα επίπεδα. Ετσι, δεν χρειαζόταν κανείς μαντικές ικανότητες για να προβλέψει τη νομοτελειακά αναπόφευκτη περαιτέρω επιδείνωση τού, ήδη δυσμενούς για τους εργαζομένους, συσχετισμού δυνάμεων κεφαλαίου - εργασίας. Αναμενόμενη, συνεπώς, υπήρξε η ανασύνταξη δυνάμεων του κεφαλαίου και η μετωπική επίθεσή του κατά του κόσμου της εργασίας. Σήμερα, το ερώτημα που έθετα τότε, αν η κρίση του εργατικού δικαίου είναι συγκυριακή ή δομική, έχει -φρονώ- απαντηθεί. Πρόκειται για μια γενικευμένη δομικού χαρακτήρα κρίση, τείνουσα στην πλήρη αποδιάρθρωση βασικών δικαιωμάτων και θεσμών του εργατικού δικαίου. Ενδεικτική της ποιοτικής αυτής μετάλλαξης της κρίσης είναι η πολιτική της λεγόμενης flexicurity».
Σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι εργασιακές σχέσεις σήμερα στη χώρα μας; Ποιο είναι το κύριο πρόβλημα;
«Οι εργασιακές σχέσεις σήμερα στη χώρα μας, και όχι μόνο, βρίσκονται σε κατάσταση γενικευμένης κρίσης και έκτακτης ανάγκης. Βεβαίως, το κυρίαρχο πρόβλημα είναι η οξύτατη κρίση απασχόλησης. Η κρίση αυτή, πέρα από ενδογενή αίτια που αντανακλούν την παθογένεια και τις αγκυλώσεις του made in Greece νεοφιλελευθερισμού, μπολιασμένου με στοιχεία σοσιαλμονεταρισμού, δέχεται τις ισχυρές πιέσεις της διεθνούς, δομικής και όχι απλώς χρηματοπιστωτικής (τα άτακτα και άπληστα golden boys!) κρίσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Η κρίση αυτή είναι επόμενο να εντείνει και να ενισχύει την υφιστάμενη απορρύθμιση του εργατικού δικαίου. Χαρακτηριστικά αναφέρομαι σε κεντρικά δικαιώματα και θεσμούς του συλλογικού εργατικού δικαίου, όπως είναι το δικαίωμα της απεργίας (σχεδόν πλήρης δικαστηριακή απορρύθμιση, με εξαίρεση την 27/2004 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου) και η συλλογική αυτονομία (παροπλισμός ΟΜΕΔ σχετικά με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, απορρύθμιση εργασιακού καθεστώτος ΔΕΚΟ, επικουρική ασφάλιση τραπεζοϋπαλλήλων και η μέσω καταστατικών μεθοδεύσεων της εργοδοσίας ακύρωση των κλαδικών ΣΣΕ, με πρώτο θύμα την ΟΤΟΕ)».
Πηγή:Ελευθεροτυπία
http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=40168
